เคลือบฟัน สามารถสร้างขึ้นมาเองได้หรือไม่

ฟันหากกล่าวง่ายๆ เปรียบเสมือน ขอบชั้น ที่มี 3 ชั้น โดยโครงสร้างของฟันแบ่งใหญ่ ๆ เป็นเคลือบฟัน เนื้อฟัน เนื้อเยื่อในฟัน (เรียงลำดับจากชั้นนอกเข้าสูชั้นใน) 

เคลือบฟัน (Enamel) เป็นเนื้อเยื่อแข็งคลุมอยู่นอกสุด (สีขาว) ทำหน้าที่ป้องกันโครงสร้างภายในเป็นหลัก หลังจากสร้างเคลือบฟันเสร็จแล้วเซลล์ที่สร้างก็สลายไป ไม่สามารถสร้างขึ้นมาทดแทนได้

เนื้อฟัน (Dentin) เป็นเนื้อเยื่อแข็งที่สร้างโดยเซลล์สร้างเนื้อฟัน (ซึ่งอยู่ที่รอยต่อระหว่างเนื้อฟันกับเนื้อเยื่อในฟัน) เซลล์ดังกล่าวมีชีวิตอยู่ ทำหน้าที่สร้างเนื้อฟันทดแทนหรือซ่อมเสริม

เนื้อเยื่อในฟัน (Dental pulp) เป็นเนื้อเยื่อที่ประกอบด้วยเซลล์ชนิดต่าง ๆ หลอดเลือด หลอดน้ำเหลือง และเส้นประสาท ทำหน้าที่หลายประการ เมื่อเกิดฟันผุ (Decay) คือมีเชื้อโรค แผ่นคราบจุลินทรีย์ และเกิดการทำลายโครงสร้างของฟัน การทำลายของเคลือบฟันไม่สามารถสร้างทดแทนได้ เพราะไม่มีเซลล์ต้นกำเนิดอยู่ ส่วนเนื้อฟันนั้นสามารถซ่อมแซมตัวเองได้บางส่วน เพื่อป้องกันการลุกลามของเชื้อโรคและสารพิษ ถ้ากำจัดการติดเชื้อออก ฟันผุก็จะหยุดลง มีการสร้างเนื้อฟันขึ้นทดแทน แต่เนื้อฟันใหม่จะเกิดขึ้นใต้ต่อส่วนที่เกิดฟันผุ ไม่มีการสร้างยื่นออกมาทดแทนของเก่าที่ถูกทำลายไป

หากฟันผุเป็นระยะเริ่มต้น สามารถให้ฟลูออไรด์ทั้งแบบเข้มข้นสูงจากทันตแพทย์ และได้รับจากยาสีฟัน สามารถคืนกลับแร่ธาตุได้ หากฟันผุถึงชั้นเนื้อฟัน แล้ววิธีการซ่อมแซมโครงสร้างของฟันที่ถูกทำลายไปคือ การบูรณะฟันด้วยวิธีการต่างๆ ส่วนเนื้อเยื่อของร่างกายก็จะมีกลไกการป้องกันตนเอง ป้องกันการลุกลามของเชื้อโรคในระดับหนึ่ง แต่หากถึงชั้นโพรงประสาทฟันจำเป็นต้องรักษารากฟัน

**หมายเหตุ: บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อเผยแพร่ความรู้เท่านั้น แนะนำให้ปรึกษาแพทย์หรือทันตแพทย์หากมีปัญหาหรือมีข้อสงสัยใดๆ สนับสนุนข้อมูลโดย ทันตแพทย์ ธนพจน์ นิลโมจน์ คลินิค Club Smile