ข้อดี ข้อเสียของการฟอกสีฟัน

ในปัจจุบันใครๆ ก็อยากให้ฟันตัวเองมีสีขาว อาจเป็นเพราะสีขาวเป็นสีแทนความสะอาด ฟันขาวทำให้ชวนมอง ดูสะอาด เด่น และเสริมบุคลิกภาพ สารฟอกสีฟันจะทำให้ฟันขาวขึ้น โดยสารจะแทรกซึมผ่านเคลือบฟัน ไปขจัดเม็ดสีในชั้นเนื้อฟัน เม็ดสีจะค่อยๆ จางลง ฟันจึงมีสีที่ขาวขึ้น แต่หลังการฟอกสีฟัน เมื่อเวลาผ่านไป เม็ดสีก็จะเกิดขึ้นใหม่ได้ ดังนั้นทันตแพทย์จึงแนะนำให้กลับมาฟอกสีฟันอีกต่อเรื่อยๆ  

การฟอกสีฟัน คือ การทำให้ฟันที่มีสีคล้ำ ดูขาวขึ้น ฟันที่เปลี่ยนสี เกิดจาก 2 สาเหตุหลัก คือ สาเหตุจากภายนอกตัวฟัน เกิดจากปัจจัยต่างๆ เช่น อายุที่มากขึ้น คราบอาหารและเครื่องดื่ม ชา กาแฟ คราบบุหรี่ และ สาเหตุจากภายในตัวฟัน เช่น การสะสมสารมีสีข้างในเนื้อฟันขณะสร้างฟัน ดังนั้นการฟอกสีฟันจึงเป็นทางเลือกหนึ่งในการแก้ไขปัญหาสีฟันให้มีความขาวและเงางามมากขึ้น การฟอกสีฟันจึงมีด้วยกันหลายวิธี ขึ้นอยู่กับต้นเหตุที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนสี

         ข้อดีของการฟอกสีฟัน

• แก้ไขปัญหาฟันที่มีสีคล้ำ สีน้ำตาล สีเหลือง และมีคราบต่างๆบนฟัน ให้มีความขาวมากขึ้น
• สามารถทำได้ในบุคคลทั่วไป
• สามารถปรับปรุงรอยยิ้มให้ดูสดใสมากยิ่งขึ้น

โดยการฟอกสีฟันที่บ้านนั้นต้องไปพบทันตแพทย์ครั้งแรกก่อน เพื่อทำถาดฟันเฉพาะบุคคล เป็นถาดพลาสติกบางๆ ใช้ใส่น้ำยาฟอกสีฟัน โดยทันตแพทย์จะให้น้ำยาฟอกสีฟันกลับบ้าน หากเราต้องการจะฟอก เราก็ใส่น้ำยาลงในถาดฟันก่อนนำใส่ปาก เพื่อให้สัมผัสกับฟันที่จะฟอก (ประมาณ 2-6 ชั่วโมง แล้วแต่ความเข้มข้น) เมื่อหยุดฟอก ก็นำถาดออกจากปากล้างน้ำให้สะอาด การฟอกสีฟันด้วยวิธีแบบนี้จัดว่ามีความปลอดภัยสูง ราคาถูกที่สุด ได้ผลดี และขาวคงทนนานกว่าวิธีอื่นๆ

ยังมีสารฟอกสีฟันหรือผลิตภัณฑ์ฟอกสีฟัน ที่วางขายตามซุปเปอร์มาร์เก็ต มีทั้งชนิดที่เป็นแผ่นฟอกสี และชนิดที่เป็นแท่งคล้ายลิปสติกโดยนำมาใช้ทาฟันเพื่อหวังผลให้ฟันขาว วิธีนี้มีต้นทุนต่ำกว่าการไปหาทันตแพทย์ก็จริงแต่จากรายงานการวิจัย พบว่าไม่ได้ทำให้ฟันขาวขึ้น ทั้งนี้อาจเป็นเพราะข้อจำกัดที่สารฟอกสีในวัสดุต่างๆ มีความเข้มข้นของไฮโดรเจนเปอร์ออกไซด์ต่ำเพราะองค์กรอาหารและยา จำกัดความเข้มข้นของไฮโดรเจนเปอร์ออกไซด์สูงให้เป็นยา ความเข้มข้นจึงถูกจำกัด นอกจากนี้ การที่ไม่มีถาดเฉพาะบุคคล จะทำให้มีโอกาสที่สารจะไปสัมผัสกับเนื้อเยื่อในช่องปาก จนทำให้เกิดการระคายเคืองได้ ไม่แนะนำให้ซื้อมาใช้เอง ส่วนยาสีฟันฟอกสีฟัน เส้นไหมขัดฟันฟอกสีฟัน หมากฝรั่งฟอกสีฟันนั้น ไม่ให้ผลฟอกสีฟันแต่อย่างใด

ฟันที่ผ่านการฟอกฟันให้ขาวแล้ว จะยังแข็งแรงหรือไม่ จากรายงานการวิจัยพบว่าหลังฟอกสีฟันด้วยน้ำยาความเข้มข้น 10-20% แล้วผิวเคลือบฟันยังมีความแข็งแรงเหมือนปกติทุกประการ แต่หากใช้น้ำยาที่มีความเข้มข้นสูงกว่า 40% สัมผัสฟันนานๆ ก็จะทำให้ความแข็งแรงของผิดลดลง ซึ่งโดยปกติแล้ว น้ำยาฟอกสีฟันที่ทันตแพทย์ให้ผู้ป่วยนำกลับไปใช้ จะมีความเข้มข้นแค่ 3-7% เท่านั้นเอง แต่น้ำยาฟอกสีฟันจะส่งผลต่อเคลือบฟันคือ อาจทำให้ติดสีจากอาหารได้ง่ายช่วงวันสองวันแรกหลังจากทำการฟอกดังนั้นทันตแพทย์จึงมักจะเตือนผู้ฟอกสีฟันว่า ควรเลี่ยงดื่ม ชา กาแฟ ไวน์แดง หรืออาหารที่ทำให้ติดสีง่ายภายใน 2 วันหลังการฟอกสีฟัน นอกจากนี้ ยังพบว่าคนไข้จำนวนมากจะมีอาการเสียวฟันเล็กน้อยระหว่างที่กำลังฟอกสีฟันอยู่ และอาการจะค่อยๆ ดีขึ้นภายในวันถึงสองวัน แต่จะพบว่าแต่ละบุคคลมีความไวต่อความรู้สึกไม่เท่ากัน ในกรณีที่ผู้ฟอกสีฟันมีเหงือกร่น หรือมีฟันสึกบริเวณคอฟันเป็นร่อง ก็อาจจะทำให้เกิดอาการเสียวฟันระหว่างฟอกฟันระดับปานกลางหรือรุนแรงได้ทันตแพทย์อาจให้เจลลดอาการเสียวฟันซึ่งใช้สลับกับน้ำยาฟอกสีฟันหรือให้ใช้ยาสีฟันลดอาการเสียวฟันร่วมด้วยได้ หากอาการเสียวเกิดขึ้นขณะฟอกสีฟันที่บ้าน ก็จะแนะนำให้หยุดทำการฟอกประมาณ 2-5 วันแล้วจึงทำการฟอกสีฟันต่อ

ผลข้างเคียงอื่นๆ เช่น สารฟอกสีอาจทำให้เกิดอาการแสบร้อนที่เหงือกได้ สำหรับการฟอกสีฟันที่ทำโดยทันตแพทย์ในคลินิกทันตกรรมจะมีความเข้มข้นสูงมาก แต่ทันตแพทย์จะทำการป้องกันอย่างดี แต่ถ้าหากเกิดการรั่วซึมของสารไปสัมผัสเหงือก  เหงือกก็จะมีสีขาวซีดได้ ทั้งนี้เหงือกจะกลับเป็นปกติได้ภายใน 2-3 วันไม่มีอันตรายร้ายแรงใดๆ

**หมายเหตุ: บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อเผยแพร่ความรู้เท่านั้น แนะนำให้ปรึกษาแพทย์หรือทันตแพทย์หากมีปัญหาหรือมีข้อสงสัยใดๆสนับสนุนข้อมูลโดย  ทันตแพทย์ ธนพจน์  นิลโมจน์ คลินิค Club Smile